Ξαφνική ταχυπαλμία, κρύος ιδρώτας, φόβος... τι παθαίνω?

Τη μια στιγμή κάθομαι ήρεμα στο μπαρ με τη φίλη μου και μιλάμε, και ξαφνικά με πιάνει δύσπνοια και ταχυπαλμία... Με λούζει κρύος ιδρώτας και με πιάνει ένας τρόμος ότι θα πεθάνω! Τρέχω έξω να πάρω λίγο αέρα... τι φοβερό... τώρα πια όταν βγαίνω προτιμώ να κάθομαι κοντά στην έξοδο, μήπως το ξαναπάθω... άσε που με την παραμικρή ζαλάδα φρικάρω... (περιγραφή γυναίκας 30 ετών)... Τι είναι οι κρίσεις πανικού; Τι μπορώ να κάνω για αυτές;

Πανικός

Κρίσεις πανικού. Έχουν γίνει πλέον 'της μόδας', αν και δεν γνωρίσουμε όλοι τι είναι και γιατί συμβαίνουν. Τα στάδια είναι διαφορετικά για τον καθένα, από ταχυπαλμίες, σε αίσθηση λιποθυμίας ή ναυτία, μουδιάσματα, δύσπνοια ή υπεραερισμός, κ.α. Όμως όλοι οι πάσχοντες νιώθουν φόβο ή ότι χάνουν τον έλεγχο του αυτού, και κάποιοι έχουν την αίσθηση του θανάτου.

image: thatlolagirl.wordpress.com

Συναγερμός!

Οι κρίσεις αυτές έρχονται σε φάσεις έντονης πίεσης ή στρες, ή και καμιά φορά μόλις περάσει το έντονο στρες. Ουσιαστικά το σώμα κρούει τον κώδωνα κινδύνου, όμως χωρίς να υπάρχει κάποιος 'ορατός' κίνδυνος.

Συγκεκριμένα, το παρασυμπαθητικό σύστημα είναι το θαυματουργό μέρος του νευρικού μας συστήματος το οποίο, χωρίς την παραμικρή δική μας εμπλοκή, αναλαμβάνει τις λειτουργίες των οργάνων μας, δηλαδή την καρδιά, τους πνεύμονες, τα έντερα, κλπ. Από τη φύση του το σύστημα αυτό έχει ένα 'κουμπί πανικού': όταν αντιληφθεί κίνδυνο ετοιμάζεται για πάλη ή φυγή (γνωστό στα αγγλικά ως fight-or-flight).

Αυτή η λειτουργία είναι φανταστική όταν είμαστε στη ζούγκλα και πρόκειται να μας επιτεθεί μια τίγρης ή όταν χρειάζεται να τρέξουμε γρήγορα να αποφύγουμε έναν μεθυσμένο οδηγό. Όμως στην πραγματικότητα οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουμε στην καθημερινότητα δεν είναι πλέον τέτοιοι. Και εκεί είναι που μας μπερδεύει.

Γιατί αν είχαμε πίεση να τρέξουμε γρήγορα να φτάσουμε το τελευταίο λεωφορείο πάλι θα είχαμε ταχυπαλμία, ιδρώτα και όταν το φτάναμε ίσως θα ζαλιζόμασταν από την ένταση. Όμως εκεί είναι ξεκάθαρη η συμμετοχή του σώματος. Εδώ όμως όλη η δράση γίνεται ύπουλα, κάτω από το ραντάρ της συνείδησης. Έτσι, μας αιφνιδιάζει, και συνεπάγονται οι σκέψεις θανάτου, ελέγχου, φόβου.

Αναπνέω

Κατά τη διάρκεια μιας 'κρίσης' πανικού, το πρώτο που μπορούμε να κάνουμε είναι να εστιάσουμε στην αναπνοή και να πάρουμε αμέσως τον έλεγχό της. Συνήθως όταν πανικοβαλλόμαστε αναπνέουμε ρηχά και παίρνουμε πολύ αέρα, το οποίο φέρνει τη δύσπνοια αλλά και το αίσθημα ζαλάδας (ή καμιά φορά σταματάμε τελείως να αναπνέουμε - ακόμα χειρότερα!). 

Συνειδητά λοιπόν: 

• Εισπνέουμε αργά από τη μύτη και εκπνέουμε πιο αργά από το στόμα. Καλό είναι η εκπνοή να έχει διπλάσια διάρκεια από την εισπνοή. Έτσι, μετράμε 'ένα' στην εισπνοή και 'ένα, δύο' στην εκπνοή. Όσο κάνουμε τα παραπάνω προσπαθούμε η αναπνοή να φτάνει και να γεμίζει και την κοιλιά, και να μη νιώθουμε να ανεβοκατεβαίνει το μόνο το στέρνο και οι ώμοι.
• 
  
• 
Αν κάνουμε τις παραπάνω αναπνοές καθημερινά τότε θα είμαστε εξοικειωμένοι με αυτή τη διαδικασία χαλάρωσης και θα μπορούμε να την εφαρμόζουμε και σε περιπτώσεις έντονου στρες. Αυτό είναι ένα παράδειγμα προσωρινής διαχείρισης 

Όπως και να έχει, το πρώτο βήμα είναι να καταλάβουμε ότι ο πανικός αυτός που νιώθουμε δεν είναι τρέλα, είναι πολύ φυσιολογική αντίδραση σε μια (ίσως) κρυφή αλλά υπαρκτή δυσαρέσκεια. Η καλύτερη και πιο ολοκληρωμένη λύση είναι να απευθυνθούμε σε ειδικό για να ανιχνεύσουμε αυτή την κρυφή πίεση, να την φέρουμε μπροστά μας και να την αντιμετωπίσουμε. Απελευθερώνοντας την θα της δώσουμε χώρο και έτσι θα σταματήσει να τον απαιτεί με πιο ύπουλους και αιφνιδιαστικούς τρόπους.του πανικού. Για να απελευθερωθούμε όμως από τον 'ακατανόητο' πανικό, χρειάζεται να καταλάβουμε τι τον δημιουργεί: κάπου στην πορεία χάσαμε ον έλεγχο, ή αυτά που θεωρούσαμε δεδομένα στη ζωή μας άλλαξαν... Και αυτό πλέων μας είναι ανυπόφορο. Πολλές φορές δεν είναι τόσο ξεκάθαρη αυτή η αλλαγή, έγινε σιγά-σιγά και μάθαμε να υπομένουμε. Άλλες φορές η αλλαγές στη ζωή μας είναι ξεκάθαρες επιλογές μας, και έτσι μας αιφνιδιάζει ακόμα περισσότερο η δυσκολία με την οποία τις βιώνουμε.